bloedzuigers bij paarden

Bloedzuigertherapie bij paarden

In Dagje meekijken met paardenprofessional, Gezondheid by Marianne GloudemansLeave a Comment

Denk jij bij bloedzuigers ook direct terug aan de Middeleeuwen? Bedompte, donkere kamertjes met een zonderlinge chirurgijn die mysterieuze handelingen uitvoerde op een ernstig zieke op een strobrits?

Voordat je bloedzuigertherapie verbant naar het verdomhoekje van de kwakzalverij is het goed om je eens iets verder te verdiepen in de geneeskrachtige eigenschappen van deze bijzondere diertjes.

Bloed afnemen was tot in de 19e eeuw een geaccepteerde behandeling bij uiteenlopende ziekten. Je kent vast wel het ‘aderlaten’ uit je geschiedenisboek op school. Het idee was, dat het weg laten lopen van bloed een verstoord evenwicht in het lichaam zou kunnen herstellen.
Dat het niet zo eenvoudig ligt, zijn we na 200 jaar moderne geneeskunde inmiddels wel achter.

Ik keek een dagje mee met hirudotherapeute Stephanie Stammes en ontdekte hoe medicinale bloedzuigers paarden met verschillende aandoeningen, zoals hoefbevangenheid, kunnen helpen.

Bloedzuigers: fascinerende diertjes

‘Hirudo’ is de Latijnse naam voor de bloedzuiger. Bij hirudotherapie wordt de medicinale bloedzuiger ingezet: Hirudo Medicinalis. Dit is niet dezelfde bloedzuiger als die je vroeger met je schepnetje uit het slootje achter het huis viste, maar een op een speciale, volgens strenge richtlijnen gekweekte bloedzuiger.

Hirudo Medicinalis behoort tot de stam van ringwormen. Wanneer ik ze voor het eerst zie rondzwemmen in de grote glazen pot die bloedzuigertherapeute Stephanie Stammes bij zich heeft, lijken het net kleine waterslangetjes. “Kijk eens van heel dichtbij” spoort Stephanie me aan, “dan zie je dat ze niet effen zwart zijn, maar heel mooie groene tekeningen over hun hele rug hebben lopen”. En inderdaad: ik kan niet stoppen met kijken naar de diertjes. Fascinerend! Alsof je kunt zien dat dit een oeroude diersoort is die al veel langer meegaat dan wij mensen.

therapie laminitis met bloedzuigers

Wat is hirudotherapie?

Het klinkt vrij simpel: tijdens de hirudotherapie bijt de bloedzuiger zich in de huid.

De bloedzuigertherapeut plaatst de bloedzuigers op de huid van je paard, op de plek waar het op dat moment het hardst nodig is. Het kan ook zijn, dat op meerdere plekken tegelijk de therapie wordt toegepast. Het paard waar we vandaag de afspraak hebben, kampt met hoefbevangenheid. Stephanie is al een keer bij dit paard geweest: “na de eerste behandeling was er nauwelijks een nabloeding. Dat duidt erop dat de bloeddoorstroming in de hoef zeer slecht was. Ik hoop dat we daar na deze tweede behandeling al verbetering in zullen zien”.

Geneeskrachtig speeksel

Het speeksel van de medicinale bloedzuiger puilt werkelijk uit van de vele verschillende soorten geneeskrachtige eiwitten “meer dan 60!” aldus Stephanie. Wanneer de bloedzuiger zich in de huid bijt, komen de stoffen uit het speeksel in de bloedbaan van het paard terecht. Het eiwit hirudine bijvoorbeeld heeft een antistollend effect, wat ervoor zorgt dat de wond nog een tijdje na de behandeling blijft nabloeden. Dit bevordert de bloedcirculatie en zorgt ervoor dat de wond schoon bloedt. De andere eiwitten die in het speeksel van de medicinale bloedzuiger aanwezig zijn, hebben daarnaast pijnstillende, ontstekingsremmende en vaatverwijdende kenmerken.

hirudotherapie bloedzuigers bij paarden

De bloedzuiger houdt van warmte

Om te zorgen dat de bloedzuigers op de juiste plek gaan toehappen, creëert hirudotherapeute Stephanie Stammes een zo prettig mogelijke omgeving voor de diertjes. “Bloedzuigers houden niet van koude” vertelt Stephanie, “wanneer de kootholte van het paard het te behandelen gebied is, gebruik ik daarom vaak transportbeschermers om te zorgen dat de kootholte lekker warm is”.

Voorafgaand aan de behandeling vraagt Stammes de eigenaar altijd om het paard op een droge plek te zetten en te zorgen voor schone, droge benen. Met verband vouwt Stephanie een ‘nestje’ voor de bloedzuigers, voordat ze er een stuk of zes uit de glazen pot vist om ze in de kootholte van het paard te laten glijden. “Zo minimaliseren we de kans dat de bloedzuiger op de grond terecht komt en geplet wordt door een hoef”.

bloedzuigers in kootholte paard

Goed op hun plek

Het nestje wordt ook bovenaan dichtgeplakt zodat de bloedzuigers tot ze gebeten hebben, op hun plek blijven. Dit verband kan worden weggehaald als de medicinale bloedzuigers eenmaal gebeten hebben: ze blijven dan wel een half uur tot drie kwartier ‘hangen’ en zuigen zich langzaam vol met bloed. Je ziet ze dan in een soort ‘bruggetje’ gaan hangen, ondertussen uitdijend.

Het paard waar we vandaag zijn, laat het allemaal rustig over zich heen komen. “Je ziet vaak dat paarden deze therapie zonder problemen toestaan”, vertelt Stephanie. “Soms is er nog wat onrust als de bloedzuigers nog niet gebeten hebben, maar dat is vrij snel verdwenen”. En inderdaad: ook dit paard staat er rustig bij, valt haast in slaap, zodra de bloedzuigers hun werk beginnen te doen.

bloedzuigertherapie laminitis paard

Medicinale bloedzuigers: eenmalig goed werk

De bloedzuigers laten vanzelf los wanneer ze verzadigd zijn. Stephanie vangt ze met een gehandschoende hand op en laat ze voorzichtig weer in de met water gevulde glazen pot zakken. “Dit was het dan, voor dit dier” zegt ze wat meewarig. “De medicinale bloedzuiger mag maar één keer zijn werk doen. Daarna is hij niet meer geschikt, of zogezegd ‘verontreinigd’ en kun je hem niet meer voor een volgende behandeling inzetten”. De gepensioneerde bloedzuigers slapen dan in een plastic zakje in de koelkast rustig in, om vervolgens te verplaatsen naar de vriezer en nooit meer wakker te worden.

Het ziet er goed uit na deze tweede behandeling: een straaltje helder bloed stroomt over de hoef naar de grond. “Een goede nabloeding dit keer!” bekijkt Stammes tevreden. “Dat betekent dat we al wat winst hebben behaald bij dit paard.”

bloedzuigers bij paarden hoefbevangenheid

Hirudotherapie bij hoefbevangenheid

Bloedzuigertherapie wordt vaak ingezet als aanvullende therapie. Wanneer je paard bijvoorbeeld hoefbevangen is, is allereerst de regelmatige zorg van een deskundige hoefverzorger belangrijk. Naast aanpassingen in voeding, huisvesting en beweging kunnen medicinale bloedzuigers ondersteuning bieden.

Stammes begint inmiddels bekendheid te verwerven met bloedzuigertherapie bij hoefbevangen paarden. Dit is geen toeval: Stephanie is de partner van Lennart Denkhaus, een bekende specialist op het gebied van hoefverzorging voor paarden. “Zo ben ik er ingerold”, lacht Stephanie. “Hoewel bloedzuigers bij veel verschillende aandoeningen inzetbaar zijn, lijkt het wel alsof ik inmiddels gespecialiseerd ben in het toepassen van deze therapie bij hoefbevangenheid”.

Bij de meeste acute aandoeningen zijn een tot drie bloedzuigerbehandelingen voldoende. “Wanneer er sprake is van een chronische aandoening, zoals bij hoefbevangenheid vaker het geval is, kunnen er meer behandelingen nodig zijn”, zegt Stammes. “We bekijken per keer wat nodig is en ik bespreek dat uiteraard met de eigenaar van het paard”.

bloedzuigertherapie bij paarden met hoefbevangenheid

Onderzoek naar de inzet van medicinale bloedzuigers bij hoefbevangenheid

In Nederland is hirudo- ofwel bloedzuigertherapie niet zo bekend. Bij onze Duitse buren echter, is deze vorm van therapie bij hoefbevangen paarden en pony’s wijdverbreid. De medicinale werking van de bloedzuiger is daar dan ook erkend. Er is in Duitsland in 2008 en 2009 een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar de medicinale inzet van bloedzuigers bij hoefbevangenheid.

Het Deutsche Huforthopädische Gesellschaft e.V onderzocht bij 57 hoefbevangen paarden, in 112 bloedzuigerbehandelingen, wat het effect was van de toepassing van medicinale bloedzuigers op laminitis (hoefbevangenheid). De resultaten lieten zien dat het gebruik van bloedzuigers bij de behandeling van hoefbevangenheid een zinvolle maatregel is vooral bij acute hoefbevangenheid. In 84% van de gevallen was er een verbetering van de klinische symptomen waarneembaar na toepassing van hirudotherapie.

hirudo medicinalis bloedzuigers

Bloedzuigertherapie: geen ‘do it yourself’!

Voor wie na het lezen van dit artikel denkt dat het een goed idee is om zelf met bloedzuigers aan de slag te gaan bij zijn hoefbevangen paard: wacht even. Hirudotherapie mag alleen toegepast worden door therapeuten die hiervoor zijn opgeleid. Neem dus altijd contact op met een erkende bloedzuigertherapeut en leg het gezondheidsprobleem van je paard aan hem of haar voor. “Je weet dan ook zeker dat er medicinale bloedzuigers uit streng gecontroleerde kweek worden ingezet” aldus Stammes. “Dat is zeker in geval van een ernstige hoefziekte als laminitis erg belangrijk”.

bloedzuigertherapie hoef paard

Lees verder

Benieuwd naar de hirudotherapie en of medicinale bloedzuigers jouw paard zouden kunnen helpen? Lees verder op de website van bloedzuigertherapeute Stephanie Stammes.

Literatuur

Dr. Konstanze Rasch, Blutegeltherapie bei Hufrehe der Pferden, 2008/2009.

Deutsche Huforthopädische Cesellschaft e. V.

Je vindt het gehele artikel hier.

Tip van Natuurlijk Paarden: Nav X Gold voor een goede doorbloeding in hoef en onderbeen

Nav X Gold supplement bij hoefkatrolontsteking

Met het pure kruiden supplement Nav X Gold van Hilton Herbs help je een gezonde bloedcirculatie in de hoeven en onderbenen van je paard te stimuleren.

Het is bij het behandelen van een ernstige hoefziekte als hoefbevangenheid (laminitis) zeker aan te raden om je paard of pony te ondersteunen met dit waardevolle voedingssupplement.

Image

Marianne Gloudemans

Redactie NatuurlijkPaarden.nl
Blogs  

Leave a Comment