Epigenetica en paarden

Een tijdje geleden volgde ik de Themadag Voeding bij Natascha Bos van Blauwe Hengst. Zij kijkt vanuit een holistische visie naar de gezondheid van het paard en factoren die hier effect op hebben. Biochemische processen in het lichaam van het paard worden gekoppeld aan voeding, beweging, huisvesting en het mentale vlak. Onder andere deze factoren zorgen ervoor dat een paard gezond is en blijft.

Gezondheid van paarden kun je bekijken vanuit verschillende perspectieven. Dit artikel is geschreven vanuit de visie van Blauwe Hengst, gebaseerd op orthomoleculaire geneeskunde en Klinische Psycho Neuro Immunologie (KPNI), waarbinnen epigenetica een grote rol speelt.

Wat is epigenetica?

Genetische informatie is opgeslagen in het DNA. Het DNA bestaat uit genen, die codes van erfelijke structuren bevatten. Genetica is de wetenschap die erfelijkheid probeert te verklaren.

Epigenetica beschrijft de invloed van de omgeving op de genen. Omgevingsfactoren hebben invloed op erfelijke eigenschappen en op hoe deze eigenschappen zichtbaar worden. Het gaat hierbij om erfelijke veranderingen in de genfunctie, zonder een verandering in het DNA van de celkern zelf. Omgevingsfactoren zijn factoren die je zelf kunt beïnvloeden.

Denk maar aan een eeneiige tweeling: een tweeling is genetisch identiek, maar er zijn wel degelijk verschillen te ontdekken. Bij paarden kun je denken aan zomereczeem. Deze aandoening is genetisch overdraagbaar, maar hoeft niet altijd tot uiting te komen. De processen en mechanismen die hierbij een rol spelen horen bij epigenetica.

Epigenetische factoren

Epigenetische factoren zijn alle factoren in de omgeving van de genen die in staat zijn genetische processen te beïnvloeden. Voorbeelden van epigenetische factoren zijn voeding (kwantiteit en kwaliteit), lichaamsbeweging en huisvesting. Al deze omgevingsfactoren beinvloeden de genetische processen en de uiting van de genetische aanleg. De ontwikkeling van genen word beïnvloedt door de epigenetische factoren. Dit proces begint zelfs al bij de bevruchting.

Epigenetische factoren bij paarden

Het ene paard met genetische aanleg voor beengebreken zal bijvoorbeeld nooit last krijgen van deze gebreken, terwijl een ander paard met minder erfelijke aanleg juist veel problemen heeft. Epigenetische factoren bepalen het tot uiting komen van genetische predisposities (de aanleg voor mogelijke erfelijke aandoeningen) en zijn in staat genen te veranderen. Bij paarden is dit bijvoorbeeld de intensiteit van de vachtkleur, de celgrootte en de capaciteit van de nieren.

Epigenetische factoren voor paarden zijn:

• Kwaliteit en kwantiteit van voedsel
• De verhouding tussen macro- en micronutriënten
• Lichaamsbeweging
• Mentale uitdagingen
• Het vermogen om met stress om te gaan
• Psycho-emotionele factoren (kroelen, aanraken)
• Regelmaat van processen (waak-slaap, belasting-ontspanning)
• Huisvesting

Het mooie is dat je epigenetische factoren dus voor een deel zelf kunt beïnvloeden. Dit kan in positieve zin, maar ook in negatieve zin. Als een drachtige merrie chronische stress heeft of te veel suiker binnen krijgt, heeft dit invloed op de ontwikkeling van het veulen in haar buik.

Invloed op voeding

Evolutionair gezien passen genen zich langzaam aan. Onze gedomesticeerde paarden leven met dezelfde genetische informatie als de paarden die 4000 jaar geleden leefden. De genen van een paard zijn dus nog ingesteld op het eten van natuurlijk voedsel zoals dat van hun voorouders.

In een volgend artikel vertel ik meer over de betekenis van natuurlijk voedsel voor paarden vanuit de visie van de epigenetica.

Niets missen van Natuurlijk Paarden? Tof! Volg ons op Facebook of meld je aan voor de nieuwsbrief.

Bron: Blauwe Hengst