Natuurlijke afrastering voor je paardenwei

Meidoorn: gezond voor je paard en het ziet er nog mooi uit ook! Door het aanplanten van een meidoornhaag sla je meerdere vliegen in één klap: je werkt aan de verbetering van de kwaliteit van het landschap, bevordert de biodiversiteit én maakt de leefomgeving van je eigen paarden interessanter. Een meidoornhaag biedt beschutting aan je paard, maar ook aan allerlei kleine dieren. In alle seizoenen geeft de haag je paard bovendien een gezonde snackmogelijkheid!

Verpaarding van het landschap

Ooit gehoord van de term ‘verpaarding van het landschap’? Een oud-collega van me besprak dit fenomeen een jaar of 10 geleden in een vergadering en hij is me sindsdien bijgebleven. ‘Verpaarding van het landschap’ houdt in dat er steeds meer paarden worden gehouden. En dat heeft zijn weerslag op hoe het landschap eruitziet. Liefhebbers van mooie, natuurlijke vergezichten kunnen deze ‘verpaarding’ niet zo waarderen. En dat heeft niets te maken met de dieren zelf! Het gaat ze om de - vaak spierwitte - hekwerken, aan elkaar geknoopte doorhangende stroomdraden en andere slecht onderhouden afrastering die het landschap niet mooier maken. En zeg nou zelf: heb jij je nooit geërgerd aan het zoveelste slaphangende schrikdraadje? 

Een meidoornhaag planten

Dat moet ook anders kunnen, dachten we. Daarom nemen we de proef op de som met het aanplanten van meidoornhagen rondom onze weilanden. Je hebt er wat geduld voor nodig, maar uiteindelijk wordt die lelijke witte schrikdraad overbodig. 

Het was een pittige klus om de 400 meidoornstruikjes, afgewisseld met 100 struikjes van verschillende wilde rozensoorten te planten. Nu hopen dat ik je in de lente kan laten zien dat al die dagen diep in de klei, dik ingepakt tegen de gure oostenwind, een prachtige witte bloemenzee heeft opgeleverd.

Meidoorn, hoezo?

Wij hebben gekozen voor eenstijlige meidoorn, ofwel de Crateagus Monogyna. In onze zoektocht naar een geschikte haagplant, waren voor ons verschillende eigenschappen van belang. Een eerste is de eetbaarheid voor paarden. We willen uiteraard geen giftige planten in onze paardenwei.

De eenstijlige meidoorn is een eetbare plant. Het blad, de vruchten (bessen) en de bloemen worden zelfs van oudsher gebruikt om medicijnen van te maken. De flinke stekels aan de takken beschermen de struiken tegen het kaalvreten, maar paarden kunnen de haag prima een beetje bijsnoeien. 

Let op: het is niet overal toegestaan om meidoorn te planten. Als je niet zeker weet of het bij jouw paardenwei mag, vraag het dan even na bij je gemeente.

Kansen voor kleine zoogdieren, vogels en insecten

Een meidoornhaag is een prima verblijfplek voor allerlei kleine bodemdieren, maar ook voor vogels. In het voorjaar zijn de bloemen een bron van voedsel voor bijen, hommels en vlinders.

In het najaar vormen de bessen voedsel voor vogels. Het voordeel van een wilde haag is dat deze een veilige passage voor kleine dieren kan zijn naar een volgend stukje natuur: een zogenaamde ecologische verbindingsstrook. 

Natuurlijke afrastering

De meidoornhaag werd in de kleinschalige cultuurlandschappen van vroeger gebruikt als veekering: een natuurlijke omheining om dieren in hun weide te houden.

Wanneer de meidoornhaag enkele jaren flink doorgegroeid is (een plant kan wel tot 45cm per jaar groeien) en de stammetjes dik genoeg zijn, kan de haag ‘gelegd’ worden. Dit is een ambachtelijke klus: de stammetjes worden dicht bij de grond tot meer dan de helft doorkliefd, waarna de plant plat wordt gelegd. Uit de dwarsliggende stammen komen nieuwe takken omhoog gegroeid. Op deze manier ontstaat een dikke, ondoordringbare haag.

Deze natuurlijke afrastering heeft een groot esthetisch voordeel voor het landschap: je hebt geen lelijke witte schrikdraad of prikkeldraad meer nodig. Naast praktisch nut, zetten we ons door het aanplanten van meidoornhagen ook in voor de terugkeer van kleinschalige, besloten landschappen.

Meidoorn en gezondheid

Meidoorn is terug te vinden in verschillende natuurlijke voedingssupplementen voor paarden. Zo kan meidoorn ondersteunen bij gestreste, nerveuze paarden. Er kan er sprake zijn van gedragsproblemen of stress gerelateerde moeilijkheden met de spijsvertering. Meidoorn heeft onder andere bloeddruk- en hartslag normaliserende eigenschappen.

Gedroogde meidoornbessen zijn bijvoorbeeld een ingrediënt van het supplement Calm & Collected van Hilton Herbs. Samen met de andere kruiden kan dit voedingssupplement helpen bij nerveuze, gestresste paarden van alle leeftijden.