Gezonde kruiden in je paardenwei

Gezonde kruiden in de paardenweide bieden variatie in de voeding (smaak), structuurrijkere voeding en meer vitaminen en mineralen. Daarnaast hebben bepaalde kruiden ook een geneeskrachtige werking. Een weide met kruiden is dus gezonder voor paarden dan alleen grassenweiden. Maar kruiden zijn ook heel belangrijk voor insecten zoals vlinders en wilde bijen. Met een kruidenrijke paardenweide draag je bij aan een rijkere natuur in je omgeving.

De komende twee blogs bespreek ik een aantal gezonde kruiden die van nature kunnen groeien in Nederlandse paardenweiden. Hiertussen zitten enkele wat algemenere kruiden, die minder kritisch zijn met betrekking tot de groeiplaats, maar de meeste gezonde kruiden groeien in een weide met een evenwichtige bodembalans.

Productiewei of weide vol gezonde kruiden?

In veel weiden groeien weinig gezonde kruiden. Dit komt omdat deze weiden beheerd zijn geweest of nog worden beheerd als (monocultuur) grasland. De bodem is daardoor optimaal gemaakt voor hoogproductieve grassen, maar niet voor een gevarieerde weide van gezonde paardengrassen en kruiden.

Voor groei van gezonde kruiden en grassen is heel ander beheer nodig. Als het beheer van de weide ten goede verandert, dan verschijnen de kruiden uit zichzelf. Inzaaien heeft dan ook weinig zin. Als de bodem niet geschikt is dan komen de kruiden of niet op, of ze verdwijnen na 1 seizoen weer.

Bodemonderzoek

Groeien er nauwelijks gezonde kruiden in je weide? Dan kan je dit veranderen! Op basis van bodemonderzoek kan bekeken worden welke maatregelen er nodig zijn om ontwikkeling van kruiden te stimuleren. Ik heb overzichtelijk op een rijtje gezet welk type bodemonderzoekspakket aansluit bij welk type weide.

Wil je meer weten over het belang van de bodem voor een gezonde paardenweide? Lees dan mijn eerdere blog.

Madeliefje

Een eerste voorbeeld van gezonde kruiden voor je paardenwei is het madeliefje (Bellis perennis). Dit is een heel bekende soort die relatief weinig eisen stelt aan de groeiplaats en goed tegen begrazing kan. Madeliefjes zitten boordevol vitaminen en mineralen zoals vitamine C, calcium en magnesium.

Wat bijzonder is, is dat het madeliefje eigenlijk dezelfde eigenschappen heeft als Arnica, maar echter niet zo bekend is. Uitwendig helpt het bij blauwe plekken en verstuikingen.

Madeliefje werkt rustgevend op zenuwachtige paarden, is weerstand verhogend en stimuleert herstel van de darmflora. Daarnaast is het ook ontstekingsremmend en positief voor de bloedsomloop. En je kan het zelf ook eten, bijvoorbeeld door de sla of garnering van soep!

Het is een doelsoort van de graskruidenweide, een kruidensoort die vrij snel verschijnt bij juist weidebeheer. In een hooiweide zal je madeliefje minder tegenkomen omdat het in lang gras niet voldoende licht krijgt.

Madeliefje

Smalle weegbree

Smalle weegbree (Plantago lanceolata) onderscheidt zich van brede weegbree door de bladvorm, die zoals de naam zegt lancetvorming is en bij de brede rond.

Smalle weegbree

Smalle weegbree is een doelsoort van de gezonde paardenweide, brede weegbree groeit in koeienweiden of in weiden die sterk betreed zijn.

Smalle weegbree verschijnt vrij snel bij het juiste weidebeheer. Smalle weegbree is een voedzame plant die vitamine A, B, C, alle mineralen en enzymen bevat. Paarden eten deze soort graag.

Hij helpt bij ontstekingen, doodt en remt de groei van verkeerde bacteriën en werkt verzachtend bij bloedende wonden. Daarnaast helpt het bij eczeem.

Inwendig helpt het tegen slijm in de luchtwegen bij verkoudheid of bronchitis. Daarnaast is het goed voor de nieren en werkt het verlichtend bij ontsteking van het maagslijmvlies en ontspant het bij krampen. Goed dus voor paarden die gevoelig zijn voor maagzweren!

Smalle weegbree

Kamille

Van de kamille zijn er vele varianten. Zo heb je de echte kamille, de schijfkamille, de reukloze kamille en de valse kamille.

De echte kamille (Matricaria recutita) heeft (de meeste) geneeskrachtige werking.

Kamille groeit in wat open, verstoorde, drogere gronden. In een gezonde paardenweide met goede bodembalans zal je deze soort dus niet snel tegenkomen, tenzij er open plekken zijn en er een droge periode is geweest.

Paarden vinden de plant niet heel lekker. Maar dieren eten vaak alleen bepaalde planten als zij daar behoefte aan hebben. Je kan de plant ook drogen en samen met het hooi voeren.

Kamille werkt tegen ontstekingen en krampen en heeft een antibacteriële werking. Het werkt bij verkoudheid, bij maag en darmklachten en blaasontsteking. Daarnaast werkt het ontspannend en rustgevend.

Het is dus goed voor paarden die gevoelig zijn voor koliek. Maar let wel op, kamille groeit op plaatsen waar grassoorten staan die koliek juist kunnen veroorzaken. Als er veel kamille in de weide staat dan is het aan te raden om de bodem in balans te gaan brengen. Ondanks dat, hoort Kamille zeker ook thuis in het rijtje gezonde kruiden voor je paardenwei.

Kamille

Moerasspirea

Moerasspirea (Filipendula ulmaria) groeit in natte weiden of in slootkanten. Deze grote plant met witte pluimen verschijnt als de bodem reeds enigszins in balans is.

Moerasspirea bevat salicine of salicylzuur. Daarom heeft moerasspirea een pijnstillende en koortsverlagende werking. Naast salicine bevat moerasspirea kalk, ijzer, kalium, silicium, fosfor, vitamine B en C.

Moerasspirea werkt ontzurend, kalmerend, koortsverlagend en herstelt spieren. Het helpt bij paarden dus bij spierbevangenheid, gewrichtsklachten en hoefbevangenheid. Daarnaast helpt het bij zachte ontlasting of diarree.

Moerasspirea

Wilde peen

Wilde peen (Daucus carota) is een voedzame plant met veel gezonde stoffen zoals caroteen, vitamine B en C en kiezelzuur, ijzer en sporenelementen arsenicum, kobalt, koper en nikkel.

Peen helpt uitwendig bij brandwonden en zweren. Inwendig is wilde peen met name goed voor de spijsvertering. Het verhoogt de galproductie, ontgift en verbetert de opname van voedingsstoffen.

Ook werkt het tegen darmparasieten, darmgassen en diarree. Het is een detox, het drijft afvalstoffen uit het lichaam. Paarden eten wilde peen graag.

De doelsoort wilde peen groeit alleen in weiden met een goede bodembalans en komt met name voor op de matig droge tot droge klei- en zandgronden.

Wilde peen

Knoopkruid

Knoopkruid (Centaurea jacea) is een mooie plant die verschijnt bij secuur weidebeheer. Hij is dan ook een van de doelsoorten van de gezonde paardenweide. Het is een voedzame plant en paarden vinden hem heel lekker.

Knoopkruid heeft ook enkele geneeskrachtige eigenschappen. Zo werkt het om de gevoeligheid voor diabetes te verminderen en voor een betere spijsvertering.

Ook werkt het verlichtend bij hoesten, astma, ademhalingsproblemen en is het koortsverlagend. Daarnaast zijn de bloemen eetbaar en kan je knoopkruid als garnering gebruiken om je kleur te geven aan een salade of op het bord.

Knoopkruid

Volgende keer meer!

Binnenkort meer in deel 2 van deze serie 'Gezonde kruiden in je paardenwei'!