Hoefproblemen bij je paard in de herfst en winter

In de herfst en winter hebben onze paarden vaker last van hoefproblemen. Hoe goed we als paardeneigenaar ook ons best doen om weiden, paddocks en inloopstallen droog te houden, de Nederlandse winters maken het ons vaak onmogelijk.

Het begin van de herfst gaat gepaard met niet alleen een koudere temperatuur, maar ook met meer regen. Zandpaden, paddocks en weiden veranderen vaak al na de eerste flinke herfststorm in een blubberige bende. Waar onze paarden vervolgens de hele winter doorheen banjeren.

De hoeven van paarden zijn van nature bestand tegen vocht. In het modderseizoen zijn er echter diverse hoefproblemen die vaker voorkomen dan normaal. In dit artikel zal ik op enkele van deze problemen dieper ingaan.

Gevoelige hoeven

Door het toenemende vocht zien we de hoef vaak wat zachter worden. Hierdoor kan de hoef sneller slijten op harde ondergrond of zelfs gevoeliger worden. Meestal wordt direct na constatering het paard beslagen. Ik ben van mening dat eerst de oorzaak achterhaald moet worden en pas later naar een geschikte vorm van hoefbescherming gezocht kan worden.

Het is belangrijk om, wanneer een paard gevoelig loopt, eerst onderzoek te doen naar waar de gevoeligheid vandaan komt. Loopt het paard gevoelig over een harde vlakke ondergrond, op grind of juist op een zachte wat zwaardere bodem? Een goede hoefsmid of hoefspecialist kan je helpen de oorzaak te vinden en je adviseren in de juiste behandeling. Vraag desnoods een andere hoefsmid om een second opinion.

Hoefschoenen bij hoefbevangenheid of gevoelige hoeven

Hoefschoenen kunnen een goede hulp zijn bij hoefproblemen en gevoelige hoeven. Niet iedere hoefschoen is geschikt voor elke toepassing. Laat je goed informeren. Bij HoofWear zijn we dagelijks in touw om advies te geven over hoefschoenen en hoefgezondheid. Er zijn speciale hoefschoenen die geschikt zijn om (tijdelijk) dag en nacht te dragen, wanneer dat nodig is omdat je paard bijvoorbeeld hoefbevangen is. In deze blog lees je alles over hoefbevangenheid in de winter.

Uiteraard lost een hoefschoen het onderliggende probleem niet op. De hoefschoenen kunnen echter wel ondersteuning en verlichting van de pijn geven. Hierdoor kan je paard weer een beetje in beweging komen, zodat het genezingsproces in gang kan worden gezet.

Deze hoefschoenen hebben een flexibele zool en een zachte bovenkant. Dit maakt ze geschikt om (tijdelijk) langer achtereen te dragen.

Oorzaken van gevoelige paardenhoeven

Gevoeligheid kan veel oorzaken hebben. Vaak wordt te veel zoolmateriaal weggehaald waardoor het paard gevoelig wordt. Ook overgroeide, omgeklapte steunsels kunnen gevoelig lopen veroorzaken.

Daarnaast is het ook mogelijk dat de gevoeligheid van binnenuit ontstaat, bijvoorbeeld door een tekort in of verstoring van de voeding of een chemische ontwormkuur. In deze serie van 3 blogs lees je meer over 'natuurlijk ontwormen'.

Soms is de oorzaak van gevoeligheid te vinden in de kwaliteit van de inwendige structuren of een onbalans. Dit laatste is een vaak voorkomende reden en wordt veroorzaakt door slordig werk van de hoefsmid.

Vaak voorkomend hoefprobleem: rotstraal

Rotstraal is een bacteriële aandoening van de straal. Belangrijk om te weten is dat de straal niet een nutteloos driehoekje aan de onderkant van de hoef is, maar juist een belangrijk onderdeel van de hoef. De straal heeft druk van de bodem nodig om zich goed te ontwikkelen.

Wanneer de hoefsmid teveel straalmateriaal wegsnijdt, het paard op ijzers staat of de hoef samengeknepen is, verliest de straal contact met de bodem en gaat zich in sommige gevallen zelfs degenereren. Een natuurlijk proces: alles wat niet gebruikt wordt, degenereert en alles wat slijt zal zich herstellen in een steviger staat dan het daarvoor was. Dit noemen we supercompensatie.

Ernstige rotstraal

Voorkom verzwakken van de straal

Als de straal al wat zwakker is, is hij veel vatbaarder voor bacteriën. Ook de bodem kan (mede) een oorzaak zijn, bijvoorbeeld een ammoniak houdende bodem of slechte stalhygiëne. Daarbij maakt het vochtige Nederlandse landschap de straal weker en vatbaarder voor deze problemen.

Verder kan net als bij alle hoefproblemen de oorzaak te vinden zijn in voeding en leefomgeving van het paard.

Beperk het geïnfecteerde gebied in de hoef

Bij rotstraal is het belangrijk dat het geïnfecteerde gebied niet groter wordt. Daarom snijden de meeste hoefsmeden het geïnfecteerde gebied eruit.

Hou er rekening mee dat dan de straal nog minder druk krijgt! Hier moet de hoefsmid dan op een andere manier voor zorgen. Ik denk dat het belangrijk is om de straal zoveel mogelijk intact te laten, te zorgen voor druk, en te behandelen met een droog product.

Het wegsnijden is niet fout maar is niet de enige oplossing. Er moet een middenweg gevonden worden. Als je veel wegneemt en het paard staat dagelijks in een slecht stalklimaat, dan maak je de straal alleen maar zwakker. Snij daarom voldoende weg zodat er zoveel mogelijk zuurstof bijkomt en zorg voor druk op de straal zonder zuurstof uit te sluiten.

Rotstraal: wanneer de straal van je paard er zó uitziet, moet er echt wat hulp worden ingeroepen

Mok

Mok wordt vaak veroorzaakt door een bacteriële infectie, meestal "dermatophilus congolensis". Deze komt voor op gezonde huid, maar kan bij een verzwakte huid zweren met korstjes veroorzaken. In sommige gevallen gaat dat samen met ontstekingen en haaruitval.

De bacteriën gedijen goed in natte omstandigheden en de korstjes houden de bacteriën vast tegen de huid. Deze problemen komen voornamelijk in de winter voor. Wanneer mok niet behandeld wordt, kan het snel voor serieuze problemen zorgen. Soms zelfs gepaard met kreupelheid.

Het beste is om mok te voorkomen. Zorg dat er altijd een plek is waar je paard, zelfs als het vreselijk modderig is, droog kan staan. Help je paard met een goede weerstand om te voorkomen dat de bacterien vat krijgen op de verzwakte huid.

Ik heb goede ervaringen met het supplement en de verzorgende lotion van Hilton Herbs: Mud Defender. De naam zegt het al!

Rainrot

Rainrot wordt veroorzaakt door dezelfde bacteriën, resulterend in pijnlijke korstjes op de rug of soms op het gezicht van het paard. Een langdurige natte vacht zorgt ervoor dat de bacteriën de bovenste laag van de huid kunnen binnen dringen en daar een infectie tot stand brengen. Er lijkt ook een soortgelijk probleem in de zomer te zijn. De oorzaken kunnen zonlicht op roze huid zijn (UV gevoeligheid) of een reactie op planten die het paard eet of aanraakt.

Bij deze bacteriële infectie wordt vaak aangeraden het aangedane gebied met een desinfecterend product te behandelen en de korstjes voorzichtig te verwijderen. Daarna goed droog houden en een insmeren met een antibacteriële crème.

White line disease

Deze hoort ook thuis in het rijtje veel voorkomende hoefproblemen. White line disease is een schimmel- en bacteriële infectie in de hoefwand, vaak in de witte lijn – vandaar de naam. Meestal is een groot gedeelte van de hoefwand aangetast. Het probleem ontstaat vaak met een onopvallend scheurtje. Wanneer de infectie wordt opgemerkt is al een groot gedeelte van de wand geïnfecteerd.

Schimmels en bacteriën houden van donkere, zuurstofarme plaatsen waar ze lekker hun gang kunnen gaan. Ze zijn erg moeilijk te bestrijden. Dat kan met verschillende schimmelwerende producten, maar er zijn ook goede resultaten geboekt met honing. De hoefsmid moet veel wand wegnemen om hiermee te zorgen voor veel zuurstof, maar het is ook belangrijk dat het paard kan blijven lopen.

Samen met mijn collega Lennart Denkhaus ontwikkelde ik drie hoefverzorgingsproducten speciaal voor ondersteuning bij rotstraal, schimmelinfecties, white line disease en andere hoefproblemen. Hier vind je meer informatie over de Unique-horn hoefverzorgingslijn.

Unique-horn hoefverzorging ondersteunt bij rotstraal, white line disease en andere hoefproblemen

Heeft jouw paard hoefproblemen?

Schakel hulp in van een expert. Ieder hoefprobleem is een individueel probleem dat op een paard specifieke manier moet worden opgelost. Zoek raad bij een goede hoefsmid of hoefspecialist om samen met hem of haar een juiste behandeling voor het probleem op te stellen.

Raadpleeg bij erge pijn, aanhoudende klachten of uitbreiding van de infectie je dierenarts.